Heeft jouw kind, partner, of misschien jijzelf, besloten te starten met basgitaar spelen? Helemaal te gek! Misschien heb je al zitten kijken op het internet of in een muziekwinkel, maar er zijn ENORM veel soorten basgitaren. Ze zijn er in alle soorten, maten, en prijzen. Wellicht kan je door de bomen het bos niet meer zien. Gelukkig kunnen wij je helpen! In deze blog geef ik jou de info en tips die je nodig hebt om voor jezelf of voor iemand anders de perfecte startersbas te kopen.
De bas voor beginners
Er zijn tegenwoordig heel veel goede en goedkope basgitaren waar je prima mee uit de voeten kan als beginner. Zelfs voor gezinnen die het krap hebben, zijn er genoeg starterkits waarmee je jarenlang plezier kan hebben. Als je kind, partner, of jijzelf echt verliefd is en klaar is voor een serieuze bas, is er ook een ruime keuze aan midrange bassen.
Maar waar komt dat prijsverschil vandaan, vraag je je misschien af? Dat zit hem deels in het materiaal, en deels in arbeidskosten van personeel. Voor duurdere bassen worden vaak duurdere en exotische houtsoorten gebruikt.
Daarnaast worden basgitaren van boven de €1500,- grotendeels tot compleet met de hand gemaakt en afgesteld door professionele gitaarbouwers, terwijl bassen van €100,- bijna compleet geautomatiseerd worden gemaakt, zonder professioneel af te stellen.
Dit betekent niet dat deze bassen slecht zijn. Integendeel, deze bassen zijn vaak ook echt te gek, maar moet je zelf iets meer aan de afstelling doen om hem in perfecte conditie te krijgen. Tijdens de baslessen aan de popschool kan je leren hoe je je bas zelf kan onderhouden en afstellen, zodat jouw bas altijd in topconditie is.
De anatomie van de basgitaar
In deze afbeelding staat mooi aangegeven wat wat is op de basgitaar.
Ik geef kort aan wat de belangrijkste onderdelen zijn:
- Tuning Keys: De stemmechanieken. Hieraan draai je om de snaren hoger of lager te stemmen.
- Neck: De nek van de basgitaar. Hierop plaats je je linker duim, en met je vingers duw je de snaren in op de toets.
- Pickup: De elementen. Deze blokken pakken de geluidsgolven op, zetten het om in een elektrisch signaal, en sturen het signaal door naar een versterker.
- Volume/Tone control: De knoppen waarmee je het volume en de toon kan aanpassen
Vergelijking van houtsoorten
Er worden veel soorten hout gebruikt voor het bouwen van bassen. Houtsoorten en kwaliteit van het hout spelen een héle belangrijke rol in de sound van een basgitaar, samen met de soorten elementen en de kwaliteiten van de bouwer. Hieronder is een lijstje van veel voorkomende houtsoorten en hun kwaliteiten.
Elzen en Essen (Alder/Ash)
Elzen en Essenhout zijn populaire houtsoorten bij veel bouwers. Ze geven een mooie, gebalanceerde toon, rijk aan boventonen. Veel bouwers kiezen ook voor Essen, omdat het een mooi reliëf biedt voor onder een (semi)transparante verf.
Agathis (Kauri)
Veel toffe beginnersbassen worden gemaakt van agathis, omdat het een relatief goedkope houtsoort is. Qua toon zit het tussen Elzen/Essen en mahonie, met een nadruk op de midlage tonen.
Mahonie (Mahogany)
Bassen gemaakt van Mahonie klinken warm en vol. De nadruk ligt op de lage tonen, met minder focus op het hoog. Dit in tegenstelling tot Elzen en Essen, die veel pittiger zijn en meer respons hebben in het hoog.
Linde (Basswood)
Lindehout is populair onder muzikanten die veel soorten muziek spelen. Het is een gebalanceerde houtsoort. Interessant is dat het een zacht hout is die trillingen goed absorbeert. Bassen van Lindehout klinken iets sneller uit dan bassen van ander hout, wat ze uitermate geschikt maakt voor snelle en complexe speelstijlen.
Esdoorn (Maple)
Esdoorn is een dichte houtsoort, die een enorme definitie en toonlengte met zich meebrengt. Veel bassisten zijn een enorme fan van Esdoorn, vanwege de definitie en helderheid die het een bas geeft.
Grootte van de basgitaar
Bij een basgitaar kan de grootte van het instrument grote impact hebben op de speelbaarheid. Van zichzelf is het een zwaar instrument om te spelen. Bassen zijn relatief zwaar, en het kost veel kracht om de snaren in te duwen. Er zijn verschillende maten basgitaren, ook wel ‘’scales’’ genoemd. De ‘’longscale’’ is de meest gebruikelijke maat. Daarbuiten heb je nog ‘’extra long’’ en ‘’shortscale’’.
Qua sound zit er best een verschil tussen shortscale en longscale bassen. De shortscales zijn makkelijker speelbaar, hebben vaak een ietsjes dikker laag, en de spanning van de snaren is lager.
Longscale bassen spelen ietsjes lastiger omdat de afstand tussen de frets groter is, de spanning van de snaren ietsjes hoger, maar geven wel een betere definitie in het laag.
Voor jongeren en volwassenen zijn de longscale basgitaren prima. Dit is de standaard maat waarin de meeste basgitaren gemaakt worden. Als je kind zo rond de 14 jaar is, kunnen ze prima uit de voeten met een longscale. Mocht je je druk maken over kleine handen, of is je kind nog niet 14 jaar, dan adviseer ik om een shortscale te kopen.
4, 5, of zelfs 6 snaren?
Ben je een beginner, of vraag je je af wat voor jou het beste is? Ga dan voor een 4-snaar. 4-snarige bassen hebben een smallere hals, en zijn het makkelijkst om het instrument op te leren. Daarnaast worden de meeste muziekstijlen gewoon op 4-snarige bassen gespeeld, en worden ze door bassisten van alle niveaus gebruikt.
5-snarige en 6-snarige bassen worden interessant als je gevorderd bent, stijlen wilt spelen die veel gebruik maken van een lage B (bijvoorbeeld bij gospel en progressieve metal), of veel soleert (waarbij een 6 snaar je zo veel mogelijk ruimte voor expressie geeft). Onafhankelijk van stijl geven een extra snaar of snaren je meer opties, maar brengen wel een extra leercurve met zich mee.
John Myung (Dream Theater) met zijn 6-snarige basgitaar
Een gefrette bas, of fretloos?
De meeste bassen hebben frets erop zitten. Dit maakt duidelijke vakjes die je kan indrukken om een bepaalde noot te krijgen. Als je een fretloze bas bespeelt, moet je je vingers op precies de goede plek plaatsen om de goede noot te krijgen. Dit heet intoneren. Goed leren intoneren is iets wat veel tijd kost (en neemt veel van het plezier af), en ik raad je aan om géén fretloze bas te kopen, tenzij je al flink wat ervaring hebt.
De coolfactor
Met name voor kinderen en jongeren is het vaak nog veel belangrijker dat een bas er cool uitziet. Zij moeten er tevens op het podium mee gezien worden! Neem daarom ook in je beslissing mee of je kind de bas gaaf vindt. Veel fabrikanten besteden veel tijd eraan om een bas er cool uit te laten zien. Er zijn genoeg betaalbare opties die er stoer uit zien, zodat je kind vol vertrouwen op het podium kan schitteren.
Waar moet je op letten tijdens de aanschaf?
Of je nou je eerste bas koopt, of de zoveelste, deze tips helpen je om een goede, verantwoorde keuze te maken.
Actie: Dit is de afstand van de snaren ten opzichte van de toets. Een te grote actie zorgt ervoor dat de bas onnodig zwaar speelt. Een te lage actie zorgt ervoor dat de snaren ratelen tijdens het spelen, en dat wil je niet. Actie is relatief makkelijk aan te passen. Daar kan je basdocent je mee helpen. Mocht dit niet helpen, kan je altijd naar een speciaalzaak, waar ze de juiste gereedschappen hebben om de bas alsnog speelbaar te maken. Het liefste wil je dit niet, want een bas moet uit de winkel direct speelbaar zijn.
Hals: De hals van een bas moet een heel klein beetje buigen. Bij een nagenoeg rechte hals is de actie over de bas overal gelijk. Bij een holle hals speelt de bas moeilijker. Bij een bolle hals krijg je ratelende snaren. Je wilt dus dat de hals daar tussenin gaat zitten. Aan de hand van de volgende afbeelding kan je checken of de hals goed is:
Als laatste check kan je de dikste snaar induwen bij frets 1 en 14, en dan kijken of er precies een pinpasje tussen de snaar en 7e fret pas. Past het pasje precies, en zie je dat de hals verder recht is, dan heb je een goed afgesteld instrument te pakken!
Frets: als de actie en de hals goed zijn, ga je met je hand langs de zijkant van de hals. Steken er wellicht frets frets uit? Dit hoeft niet meteen een rode vlag te zijn, maar liever wil je niet meteen geld uit hoeven geven aan het afwerken…Dit geeft je wel een eventueel mooie onderhandelingspositie.
Stemmechanieken: Draai een paar keer aan de stemmechanieken. Slapper stemt lager, en sterker stemt hoger. Ze moeten makkelijk te bedienen zijn, maar ook niet enorm los zitten.
Elektronica: Sluit de bas en draai aan alle knoppen. Als je tijdens het draaien wat ruis hoort, kan het zijn dat er wat vuil tussen de elektronica zit. Dit is makkelijk te verhelpen, maar wil je liever niet horen. Meestal is het een kwestie van contactspray, maar je weet maar nooit…
Elementen: Kijk naar de afstand tussen de snaren en elementen. Als de elementen te dicht op de snaren zitten, kunnen ze die magnetisch aantrekken en een klikkend geluid veroorzaken, wat je absoluut niet wilt tijdens het spelen. Zitten de elementen te ver van de snaren, houd je geen sustain meer over. Ook dit moet dus in balans zijn. De perfecte afstand bestaat niet, en is afhankelijk van persoonlijke smaak. Experimenteer wat jij zelf fijn vindt spelen.
Dit is leuk allemaal… Maar welke bas raadt jij me aan?
Ben je na het zoeken nog steeds niet er uit, of wil je wat tips hebben? Kijk dan naar deze suggesties. Elk van deze bassen is hartstikke tof, en kan je niet mee missen!
1) De precision-bass
De precision is de allereerste elektrische basgitaar, bedacht door Leo Fender. De precision is de old faithful, de bas waar menig studiobassisten altijd op kunnen vertrouwen. De bas heeft een relatief brede nek, en het iconische split-coil element. De bas heeft een warme, duistere toon, maar kan zeker grommen wanneer nodig. Wil je aan de gang met oldschool soul, rock, ,wil je spelen met een plectrum, of zeker weten dat je een baas van een bas hebt? Dan raad ik je een Precision aan!
https://www.bax-shop.nl/rechtshandige-bas/fazley-fpb100sb-elektrische-basgitaar-sunburst
Heb je wat meer budget, dan is deze een mooie!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/squier-classic-vibe-60s-precision-bass-3-color-sunburst
2) De Jazz-bass
De Jazz-bas werd in 1960 uitgebracht, en was de tweede soort elektrische basgitaar op de markt. Deze bas heeft twee single coil elementen in plaats van één split coil. Deze bas is iconisch in zijn eigen recht, en is met name in de 70’s en 80’s heel veel gebruikt bij funk, rock, en vanwege zijn unieke ‘’Slap Bass’’ sound.
De Jazz-bas is over het algemeen wat knorriger en scherper dan een Precision. Daarnaast is de hals aan het begin wat smaller, wat een optie is voor bassisten die ietsjes kleinere of zwakkere handen hebben.
Wil je funk spelen, zeker weten gaan slappen, of een toon met meer definitie? Dan is een Jazz wat voor jou!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/fazley-fjb218sb-elektrische-basgitaar-sunburst
Heb je meer budget? De Squier Classic Vibe serie heeft ook weer een mooi stapje hierboven!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/squier-classic-vibe-70s-jazz-bass-natural
3) De PJ-bass
De PJ wordt door veel mensen gezien als de Precision-Jazz hybride bas. Ik snap waar dit vandaan komt, maar het is niet helemaal waar. Zie het meer als een Precision met een optie om wat meer knor toe te voegen aan je sound.
Zo moet je ‘m ook behandelen, want het single coil element op de PJ is vaak op zichzelf niet cool genoeg. Het laat zijn voordeel zien wanneer je dit element mengt met het split-coil element.
Wil je een Precision met iets meer toon opties? Dan is een PJ iets waar je plezier mee gaat hebben!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/fazley-fmb418sb-elektrische-basgitaar-sunburst
Het model van Fazley is gericht op het hebben van een moderne sound. Wil je meer oldschool? Pak dan deze Squier!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/squier-affinity-precision-bass-pj-race-red-rw
4) De Stingray
De Stingray is hét vlaggenschip basgitaar van Music Man. De bas is meteen herkenbaar door de ovalen slagplaat en het dikke humbucker element. Het was de eerste actieve basgitaar op de markt. De bas heeft als enige van deze bassen een ingebouwde pre-amp waarmee je je sound kan aanpassen, en wordt van stroom voorzien door een 9v-batterij.
De Stingray is altijd te herkennen door zijn unieke, knorrige sound met ballen, en gebruikt door titanen van alle kanten uit de industrie. De Stingray wordt gezien als een one trick pony, maar ik gebruik mijn eigen Stingray voor álles! Van gevoelige ballads tot schreeuwende gitaarrock.
Wil jij een unieke bas met karakter die ook veelzijdig is? Met een Ray-style bas heb je altijd iets vets!
https://www.bax-shop.nl/rechtshandige-bas/fazley-fms300bk-elektrische-basgitaar-zwart
Heb je budget voor een stapje verder? Dan kom je bij het dochterbedrijf van de originele makers uit:
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/sterling-by-music-man-stingray-ray4-trans-blue-satin-basgitaar
5) De Shortscale
Heb je kleinere handen, iets minder kracht in je handen en onderarmen, of ben je jonger dan 14 jaar? Dan adviseer ik je om een shortscale te nemen. Deze bassen zijn van kleiner formaat, maar zeker niet minder qua sound!
Ze zijn er in alle soorten en maten, dus krijg je een paar aanraders van me.
Wil je de Beatles sound? Pak dan een Viool-bas!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/fazley-fvb518sb-vioolbas-sunburst
De volgende is een Precision, speciaal voor kinderen!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/fazley-fpb034sb-3-4-formaat-elektrische-basgitaar-sunburst
Deze bas heeft geen lastige knoppen of meerdere elementen, en dus de definitie van plug n play!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/cort-action-junior-open-pore-walnut
Dit model van Ibanez is meer gericht op het hebben van een moderne sound.
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/ibanez-srmd200k-sr-mezzo-vintage-white
Wil je een echte serieus goede Shortscale? Dan is er de Fender Mustang. Aan de prijzige kant, maar een topmodel voor shortscale liefhebbers van elk niveau!
https://www.bax-shop.nl/elektrische-basgitaren/fender-vintera-60s-mustang-bass-sea-foam-green-pf-met-gigbag
En hoe bespeel ik die toffe bas nou?
Natuurlijk wil je niet dat na aanschaf je nieuwe bas gaat verstoffen in een hoekje…
Bij de Novae Popschool leren wij je hoe je als eerste plezier hebt met het bespelen van je nieuwe instrument. Daarna gaan we dat verder uitbouwen met correcte techniek, kennis, en feel.
Deze toewijding belonen we dan met toffe shows op het podium die je na een paar maanden al kan spelen! Niks is zo cool als een concert spelen voor publiek. Je leert nieuwe mensen kennen, verlegt grenzen, en verbetert jezelf als mens. Wil jij dit nou ook ervaren? Boek een gratis proefles!
