Oefening baart kunst: Hoe haal je het maximale uit je oefensessies (deel 1)

De komende weken ga ik wat meer inzoomen op het oefenen. Iedereen vindt het geweldig leuk om een instrument te spelen, maar toch horen wij vaak in de les dat leerlingen niet veel geoefend hebben. Soms komt het er even niet van. En niet voor iedereen is het duidelijk hoe je moet oefenen.

Deze week geef ik je 12 oefentips die je kunnen helpen het maximale uit je oefensessies te halen.

1 Oefen iedere dag!

Wil je vooruitgang, dan is de kracht van herhaling belangrijk. Liever elke dag 30 minuten oefenen, dan 1 of 2 keer per week 3 uur oefenen. Om niet in een uitstel-modus te komen is het verstandig om je oefensessies onderdeel te laten worden van je dagelijkse routine. Bekijk je weekschema en zoek naar een vast moment waarop je je oefensessie kunt inplannen. Bijvoorbeeld direct als je uit school of werk komt. Of vlak voor of na het avondeten.

Je kunt overwegen om je oefenschema aan te passen aan de tijd van het jaar. Oefen bijvoorbeeld in de zomer, wanneer je kamer super heet kan zijn, in de koele vroege ochtend. Of tijdens koude perioden, oefen dan in de middag of avond, als het huis lekker is opgewarmd.

Hoe druk je het ook hebt, je kunt vast wel ergens een half uurtje tijd vrij maken. Ga er niet vanuit dat de tijd vanzelf vrij komt. Dit is echt een kwestie van goed plannen en tijd vrij maken. Door er een vaste tijd voor in te plannen is het risico ook kleiner dat je het vergeet. En doordat je dagelijks oefent zul je met sprongen vooruit gaan. Je hebt wel wat discipline nodig om je er aan te houden, maar zodra je je voortgang merkt, wil je niet anders meer.

2. Oefen minstens 30 minuten per dag!

Waarom 30 minuten? Omdat korter oefenen geen zin heeft. Je kan niet alle benodigde onderdelen in minder tijd doen – en er ook nog mee vooruit gaan. Maar ook omdat iedereen wel een half uur oefenen in zijn dagelijkse routine kan inbouwen. Dat is niet lang toch? En je zal merken dat naarmate je vooruit gaat op je instrument, je steeds vaker en meer wil spelen en studeren.

3. Vertel je vrienden wanneer je oefent!

Als je een vaste oefentijd in je dagelijkse tijdschema hebt ingebouwd, is het belangrijk om dit ook aan je vrienden en familie te vertellen. Vertel ze dat ze je niet kunnen storen als jij oefent op je instrument. Zodat je gefocust en doelgericht aan het werk kan, zonder afleidingen.

4. Succesvol oefenen: Elimineer externe afleidingen!

Je hebt een vast oefenmoment in geplant. Je familie en vrienden zijn ervan op de hoogte. Tijd om aan de slag te gaan. Ho, stop! Eerst gaan we nog een paar andere afleiders aanpakken.

Professor Csiksentmihalyi heeft beschreven dat je hersenen tijd nodig hebben om zich te kunnen concentreren. Om in een ‘State of Flow’ terecht te komen, waarin je echt heel lekker geconcenteerd door kunt werken, heb je een minuut of 20 nodig. Echter, onderzoek heeft aangetoond dat een gemiddeld persoon elke 11 minuten gestoord wordt door een externe afleiding zoals email, SMS, appjes, collega’s of familieleden etc. Nadat iemand uit zijn flow is gehaald door een externe afleiding duurt het weer 20 minuten om in de flow te komen. Dat betekent dat als je niets doet aan de externe afleidingen, je nooit in de flow komt, en dus nooit het maximale uit je oefensessies kan halen. Daar gaan we dus wat aan doen!

Allereerst zet je telefoon uit – dan word je niet gestoord door appjes, SMS, telefoontjes en andere afleidingen. en als je toch bezig bent, zorg dat je op je computer geen social media open hebt staan. Sluit ook je mailprogramma af, zodat je ook daar niet door gestoord wordt.

Hierdoor creëer je de beste omgeving om je helemaal te richten op je instrument. Je kan nu ongestoord ‘in the flow’ spelen en je richten op de oefeningen die je ingepland hebt.

5. Zorg voor een comfortabele en inspirerende oefenruimte

Zit je op een comfortabele stoel? Is de ruimte voldoende geventileerd? Is er goede verlichting? Allemaal vragen die je kunnen helpen om de ruimte waar je oefent optimaal in te richten, zodat je het maximale uit je oefensessie kan halen. Zet een spiegel neer op een plek waar je jezelf kan zien spelen/zingen. Zet al je studeer materiaal binnen handbereik. Gebruik je een computer? Zet hem binnen handbereik. Deel je ruimte zo in, dat je zonder afleidingen gefocust kan werken. Dat zal de kwaliteit van je oefensessies enorm verbeteren, waardoor je er meer uit zult halen.

6. Zorg dat je apparatuur en spullen die je nodig hebt in orde zijn!

Check voor elke oefensessie dat alle spullen die je nodig hebt aanwezig zijn, en dat je instrument speelklaar is. Moet je je gitaarsnaren of drumvellen al een tijd lang vervangen? Doe dat dan eerst, je zal er lekkerder door spelen. En vergeet niet vooraf te stemmen, zodat je dat niet tijdens je 30 minuten oefenen hoeft te doen.

7. Houd een oefendagboek bij!

Wil je het maximale halen uit je oefensessies dan is het verstandig om goed bij te houden wat je doet. Neem een schrift of lege agenda en houd bij elke oefensessie goed bij wat je doet. Ikzelf gebruik deze items:

• welke warming-up oefeningen heb ik gebruikt
• gespeelde oefeningen/liedjes
• wat ging er per oefening/liedje goed
• wat ging er per oefening/liedje niet goed
• per oefening: hoe lang ben ik bezig geweest met de oefening
• een korte omschrijving van de oefentijd: wat vind ik er van, waar loop ik tegen aan etc.

Met een oefendagboek is het heel makkelijk om gestructureerd te werken, omdat je op elk moment terug kan kijken hoe oefeningen eerder gingen. Je kan op die manier makkelijker bepalen waar je nog wat meer aandacht aan moet besteden, of waarom bepaalde dingen niet lekker lopen.

Dit is ook een hele handige tool om de voortgang van je lessen en de oefeningen goed bij te houden. Neem je dagboek ok mee naar je muziekles. Je geeft je docent op deze manier onmisbare informatie, en hierop kan je docent de lessen aanpassen.

8.Vergeet niet om een warming-up te doen!

Vingeroefeningen en andere vormen van warming-ups zijn van cruciaal belang als je op een gezonde wijze je instrument wil bespelen of zingen. Niet alleen zorgen de oefeningen er voor dat je handen en vingers flexibeler worden, het zal ook helpen om blessures te voorkomen. Iedereen die een instrument bespeelt moeten en warming-up aan hun dagelijkse oefenroutine toevoegen. Je gaat ook niet een marathon rennen zonder eerst even te stretchen en op te warmen. Het zelfde geldt voor muziek maken. Vraag je docent om een aantal goede warming-up oefeningen. Ze kunnen je veel lichamelijke ellende zoals RSI, Carpaal Tunnel Syndroom, stemblessures etc. besparen! Binnenkort zal ik hier een volledige blog aan wijden.

9. Deel je oefensessies in vaste blokjes in.

Wil je het maximale uit de 30 minuten oefenen halen is het belangrijk dat je alle benodigde aspecten van je oefensessie in kaart brengt. Als je de 30 minuten slim indeelt zul je zien dat het zo voor bij is, maar dat je toch overal aandacht aan hebt gegeven.

Je zou het als volgt in kunnen delen:

• 5 minuten warming-up
• 10 minuten nieuw materiaal/opdrachten van je docent behandelen
• 10 minuten ouder materiaal behandelen
• 5 minuten favoriet liedje doorspelen.

10. Luister naar je lichaam

Soms vergeten muzikanten het belang van zowel fysiek als mentaal fit te zijn. Als je moeite hebt om je bladmuziek te lezen, of je krijgt er al snel hoofdpijn van, laat dan je ogen controleren. Als je vaak pijn/last van je rug krijgt tijdens het oefenen, check dan goed of je houding en manier van spelen nog wel klopt en gezond is. Als je na het spelen fluittonen in je oor hoort, doe een check bij de hoorspecialist. Luister naar je lichaam; als er iets niet helemaal goed voelt, zorg dan dat je zo snel mogelijk een check-up bij je huisarts doet.

11. Het is geen wedstrijd!

Iedereen leert op zijn eigen tempo. De een is sneller dan de ander. De een heeft meer tijd nodig dan de ander. Dat is niet erg. Schaam je er niet voor als je wat meer tijd nodig hebt dan je lespartner. Herinner je het verhaal van de schildpad en de haas? [https://nl.wikipedia.org/wiki/De_haas_en_de_schildpad] Hou dat voor ogen als je twijfelt over jezelf. Iedere topmuzikant zal bevestigen dat hij/zij alleen aan de top is gekomen (en daar blijft) door vastberadenheid en geduld. Het gaat er niet om hoe snel je een muziekstuk leert te spelen; het gaat erom om te kunnen spelen vanuit je hart en met emotie. En dat vergt tijd.

12 Het gaat om het plezier!

We willen allemaal goed zijn in het bespelen van ons instrument. Maar ik vind het nog belangrijker dat je plezier hebt in het musiceren. Vergeet niet dat, ondanks dat je er echt voor moet ‘werken’, het bespelen van een instrument ongelofelijk mooi is. En je zal merken dat als je vooruit gaat, je liefde voor muziek en je instrument zal groeien, en dat het plezier alleen maar toeneemt!

Ik wens je enorm veel plezier toe met het oefenen!

Denk je dat je collega-muzikanten ook profijt van deze tips kunnen hebben? Deel dit artikel dan met je Facebook vrienden en –fans, Twitter volgers en Google+ circles via de share knoppen hieronder.

Er zijn natuurlijk nog meer tips waarmee jij het maximale uit je oefensessies kan halen. Weet jij nog een goede tip die ik niet in deze blog heb genoemd? Deel het met ons in het reactieveld hieronder, zodat we elkaar kunnen helpen om alles er uit te halen wat er in zit!

Oefen ze en tot volgende week!

Collin Leijenaar